KULTURA

week 1-5

HISTORY

written records, analysis of people and society, chronological event

2 DEFINITION NG KASAYSAYAN

* salaysay o kwento
* kahulugan, katuturan, kabuhuhan, at kahalagahan

why study history?

* understand people and society
* understand change and how the societies we live same to be
* provides identity
* essential for good citizenship

Ancient Greek: historia

meaning?

inquiry; knowledge acquired by investigation

what method is used to study history?

historical methods

primary sources:

* narratives
* manuscripts
* public docs
* fossil
* artifacts
* testimony
* letter/diary
* “basta primary d ko maexplain”

secondary sources:

* textbooks
* encyclopedias
* dictionaries
* books that interpret history

\

two historical criticism

EXTERNAL CRITICISM: establish historical truth

INTERNAL CRITICISM: make sure of the truthfulness of the data

HISTORICAL REVISIONISM

reinterpretation of a past event or a presentation of new narratives based on newly discovered facts

2 TYPES OF HISTORICAL REVISIONISM

positive: additional information that involves evidence

negative: mislead

mga nakasulat ng history ng Pilipinas

* edukado at mayayaman
* mga kolonisador

apat na pananaw

* pantayong pananaw
* pansilang pananaw
* pangkayong pananaw
* pangkaming pananaw

anong pananaw ang umiiral bago dumating ang mga espanyol?

pantayong pananaw: pilipino sa pilipino

anong pananaw ang umiiral sa panahon ng mga espanyol?

pansilang pananaw: espanyol ukol sa mga pilipino inuulat sa kapwa espanyol

pangkayong pananaw: inulat sa indio na hindi nila kapook

\
(banyaga sa banyaga nag uusap tungkol sa mga pilipino)

anong pananaw ang umiiral sa pag usbong ng katipunan?

pangkaming pananaw: Pilipino sa banyaga

\
si jose rizal, teodoro agoncillo at renato constantino sumulat tungkol sa mga Pilipino sa wikang banyaga

sino ang nag sabing ang konsepto ng Pilipino ay imbensyon lamang

**propesor Xiao Chua**

\
dahil kung babalikan daw ang kasaysayan, walang pinanganak bilang orihinal na Pilipino

historyador na nagsabing ang konsepto ng bansa ni Rizal ay - hindi batay sa dugo kundi sa isang damdaming kultural at moral na nakapaloob dito

**Floro C. Quibuyen**

\

Para sa katipunan, ang pagiging Pilipino ay..

ay pagbibigay halaga sa pagkakaisa ng puso at damdamin ng lahat at pagwasak ng kamangmangan, may hustisya at kaliwanagan ang sambayanan.

pagiging pilipino ayon kay Jose Rizal

* **magkaisa ang buong kapuluan upang maging isang katawan**
* proteksyon
* pagtanggol laban sa karahasan at kawalan ng katarungan
* pagpapaunlad ng edukasyon, agrikultura, at pangangalakal
* pag aaral at pagsasagawa ng reporma

pagiging Pilipino ayon kay Andres Bonifacio

maliwanag para kay Bonifacio at sa Katipunan ang pagiging Pilipino - nagkakaisa, may kaliwanagan, may katuwiran at lahat ay kabilang.

LAHING AUSTRONESYANO:

Latin na **auster**

Griyegong **nêsos**

auster: south winds

nêsos: isla

TEORYA NG NUSANTAO:

Wilhelm Solheim, II

Austronesians, na tinawag niyang “Nusantao” ay
nanggaling sa mga isla sa lugar ng Sulu at Celebes!

\
Sila ay kumalat sa Timog Silangang Asya sa pamamagitan ng mga network ng **pangangalakal, kasalan at migrasyon ng mga tao**

Southeastern China Hypothesis:

Peter Bellwood

Austronesians ay nagmula sa Timog Tsina at Taiwan at noong mga 5,000 bago si Kristo ay nagsipagtungo sa Pilipinas.

carcoa warship ng mga sinaunang Pilipino

\
Naging sopistikado ang ating kultura sa paglalayag,
hinangaan sa tulin at tibay ang ating mga bangka, at
naging posible ang pagkalat ng mga Austronesians sa iba
pang mga bahagi ng daigdig

Jade Earings

Ano ang balangay

ito ay isang pagbubuklod ng isang kamag-anakan na ang pangunahing pakay ay ang pagpapataas ng produksyong agrikultural.

\
balangay - bangka

saan natagpuan ang Balanghay ng Butuan

**Butuan, Agusan Del Norte**

ano ang ginagawa sa primary at secondary burial

primary burial jar:

inililibing ang buong katawan ng taong kamamatay pa lamang

\
secondary burial jar:

nililibing ay mga buto na lamang.

tatlong layunin ng mga Espanyol:

3G

* GOD
* GOLD
* GLORY

“Gold was the reason, God was the instrument and glory was the bonus”

Kailan nag simula ang pananakop noong pag dating ni __*____*__ __noong _____

\

Miguel Lopez De Legazpi

\
Abril 27, 1565

totoong pangalan ni Ferdinand Magellan

Fernão de Magalhães

suliranin ng mga espanyol sa pag sakop ng Pilipinas

Magkakalayo ang
mga bayan at dahil dito mahirap ito makontrol.

ano ang naging solusyon sa suliraning ito?

**REDUCCION**

\
Pagsama-sama ng mga kalat-kalat na mga bahay at paglipat ng mga katutubo sa isang kaayusan—ang Pueblo.

\
sa proseso ng reduccion nagkaroon ng circular
na kaayusan na may sentro,

ano ang tawag sa sentro ng pueblo at sentro ng kapangyarihan.

**Plaza Complex**

dibisyon at hierarchy sa lipunan:

ano ang tawag sa unang uri at ano sila

**peninsulares**

\
espanyol na isinilang sa espanya na nasa peninsulang iberia

dibisyon at hierarchy sa lipunan:

ano ang tawag sa pangalawang uri at ano sila

**Insulares / Criollos**

\
Insulares - mga Espanyol na isinilang sa Pilipinas.
Sila rin ang mga tinawag na mga Filipino.


Criollos - mga Espanyol na isinilang sa Mexico o sa
mga kolonya ng Espanya.

dibisyon at hierarchy sa lipunan:

ano ang tawag sa pangatlong uri at ano sila

Mga Mestisong Tsino at mga Principalia.

dibisyon at hierarchy sa lipunan:

ano ang tawag sa pang apat uri at ano sila

**Indio**

mga katutubong Pilipino

Tungkulin ng mga Babaylan

Nanggagamot

nagkokonekta sa Diyos

nag sasalaysay

paano nabago ng mga espanyol ang konsepto ng panahon

kung dati nahahati ang isang araw sa posisyon ng araw, sa pueblo nahahati ito sa batingaw at mga panalangin (Angelus/Oracion);

paano nabago ng mga espanyol ang konsepto ng relihiyon/paniniwala

kinalat ng Espanyol ang Katolisismo at tinangkang takpan nito ang mga simbolo ng sinaunang pananampalataya sa anito at Bathala.

paano nabago ng mga espanyol ang konsepto ng pagsamba sa bundok at kuweba

sa pagdating sa Katolisismo, sa
simbahan na sumasamba.

pumalit sa mga babaylan

**Fraile**

Dahil sa mga pang-aabuso na idinulot ng reducción, nagulo ang mga Pilipino. Maraming namundok. Ang mga lumikas ay binansagan ng mga Kastila na mga:

**remontados at alsados**

reaksyon ng mga Pilipino sa pamamalakad ng mga Espanyol

* pag tanggap
* paglayo at pagtakbo sa mga kabundukan
* tuwirang paglaban

**sistemang encomienda**

nagkaroon ng estancia (pagkuha ng bakahan o rancho)

Land grabbing

**tributo**

buwis na binabayaran ng 19-60 edad.

kinukulong at sinasaktan ang mga hindi nag babayad

**polos y servicios**

forced labor

libreng pagkain ngunit hindi pinapasahod

**bandala**

may quota na dapat ma meet ang pag bebenta ng produkto

**pag aalsa ni tamblot**

year: 1622

isang lalaking babaylan ng Bohol na si Tamblot ang pinangakuan di umano ng banal na tinig ng mga diwata mawawala ang tributo at magkakaroon ng maginhawang buhay kung tatalikuran nila ang Katolisismo.

**pag aalsa ni bankaw**

year: 1621-1622

ayaw sa sistema ng mga espanyol

**pag aalsa ni sumuroy**

year: 1649

isang anak ng babaylan at siya ay nag-alsa dahil sa pagtutol sa polos y servicios, ayaw ni Sumuroy na magtrabaho sa pagawaan ng Galleon sa Cavite.

**pag aalsa ni dagohoy**

year: 1744-1829

pinaka matagal na pag aalsa umabot ng 85 na taon

\
namatay yung kapatid nya tapos binasbasan ng pari yung bangkay, mahalaga kasi kay dagohoy yung mga ritwal tas nag tampo sya